Factores asociados a la inserción ecoguiada y el uso del catéter venoso central periférico
Factors associated with ultrasound-guided insertion and use of peripheral central venous catheter
Fatores associados à inserção guiada por ultrassom e ao uso de cateter venoso central de inserção periférica
DOI:
https://doi.org/10.15446/av.enferm.v42n2.116357Keywords:
Atención de Enfermería, Cateterismo Periférico, Dispositivos de Acceso Vascular, Infusiones Intravenosas, Ultrasonido (es)Nursing Care, Catheterization, Peripheral, Vascular Access Devices, Infusions, Intravenous, Ultrasonics (en)
Cuidados de Enfermagem, Cateterismo Periférico, Dispositivos de Acesso Vascular, Infusões Intravenosas, Ultrassom (pt)
Downloads
Objetivo: identificar los factores clínicos asociados a la inserción ecoguiada y el uso del catéter venoso central de inserción periférica (PICC).
Materiales y método: estudio observacional de seguimiento a una cohorte, con diseño longitudinal y retrospectivo, que evaluó la inserción ecoguiada de PICC por profesionales en enfermería en unidades de cuidado intensivo. Se incluyeron datos de 762 procedimientos. Los análisis estadísticos se llevaron a cabo mediante métodos descriptivos y de asociación, utilizando regresión logística para explorar la relación entre el tiempo de permanencia del catéter y variables clínicas, incluidas las complicaciones.
Resultados: la principal indicación para la inserción del catéter fue el acceso vascular difícil (33,6 %), seguida de la administración de quimioterapia y antibioticoterapia (26,6 %). En el 85,2 % de los procedimientos, la inserción se logró en el primer intento, con una mediana de tiempo de permanencia del catéter de 11 días. No se reportaron complicaciones relacionadas con la inserción, y las
complicaciones asociadas al mantenimiento fueron bajas (7,8 % debido a infecciones y 6,6 % por falla mecánica), aunque mostraron una asociación estadísticamente significativa con el tiempo de permanencia (p < 0,001). El análisis reveló que la edad tenía una correlación negativa con el tiempo de permanencia, mientras que la inserción en la vena basílica derecha, el uso de quimioterapia y la
presencia de un proceso infeccioso se asociaron positivamente con el tiempo de permanencia (p < 0,001; IC 95 %).
Conclusiones: el éxito en la primera punción fue consistente con los resultados reportados en estudios similares. La falla mecánica las infecciones demostraron un impacto significativo en el tiempo de permanencia del catéter. Se identificaron factores clave que influyen en el tiempo de permanencia, como la edad, la indicación de quimioterapia y la inserción en la vena basílica derecha.
Objective: To identify clinical factors associated with the ultrasound-guided insertion and use of the peripherally inserted central catheters (PICCs).
Materials and method: A longitudinal, retrospective observational cohort study was conducted following the echo-guided insertion of PICCs by intensive care nurses.
Data from 762 procedures were analyzed. Statistical analyses included descriptive methods and logistic regression to explore the relationship between dwell time and clinical variables, including complications.
Results: The primary indication for catheter insertion was difficult vascular access (33.6%), followed by chemotherapy and antibiotic therapy administration (26.6%). In 85.2% of cases, insertion was successful on the first attempt, with a median dwell time of 11 days. No complications related to the insertion procedure were reported. Complications associated with maintenance were low (7.8% due to infections and 6.6% due to mechanical failure) but were significantly associated with dwell time (p < 0.001). The analysis revealed that age was negatively correlated with dwell time, whereas insertion into the right basilic vein, the use of chemotherapy, and the presence of an infectious process were positively associated (p < 0.001; 95% CI).
Conclusions: First-puncture success rates were comparable to those reported in similar studies. Mechanical failure and infections were significant factors affecting catheter dwell time. Key factors influencing catheter life were identified, including age, chemotherapy indication, and insertion into the right basilic vein.
Objetivo: identificar os fatores clínicos associados à inserção guiada por ultrassom e ao uso do cateter venoso central de inserção periférica (PICC).
Materiais e método: estudo observacional de coorte, longitudinal e retrospectivo, em que se avaliou a inserção guiada por ultrassom de PICC por profissionais de enfermagem de cuidados intensivos. Foram analisados dados de 762 procedimentos, com análises estatísticas descritivas e de associação por meio de regressão logística para explorar a relação entre o tempo de permanência do cateter e as variáveis clínicas, incluindo complicações.
Resultados: a principal indicação para a inserção do cateter foi o difícil acesso vascular (33,6%), seguida da administração de quimioterapia e antibioticoterapia (26,6%). Em 85,2% dos casos, a inserção foi realizada na primeira punção, com mediana do tempo de permanência de 11 dias. Não foram relatadas complicações associadas
à inserção; as complicações relacionadas à manutenção foram baixas (7,8% por infecções e 6,6% por falha mecânica), mas associadas ao tempo de permanência (p < 0,001). A análise mostrou que a idade apresentou correlação negativa com o tempo de permanência, enquanto a inserção na veia basílica direita, o uso de quimioterapia e a presença de processo infeccioso se associaram positivamente com o tempo de permanência (p < 0,001; IC 95%).
Conclusões: o sucesso na primeira punção foi semelhante ao relatado em estudos anteriores. Falhas mecânicas e infecções impactam a duração do uso do cateter. Foram identificados fatores que influenciam o tempo de permanência do PICC, como idade, indicação de quimioterapia e inserção na veia basílica direita.
References
(1) Salgueiro-Oliveira A; Bernardes RA; Adriano D; Serambeque B; Santos-Costa P; Sousa LB et al. Peripherally inserted central catheter placement in a cardiology ward: A focus group study of nurses’ perspectives. Int J Environ Res Public Health. 2021;18(14):7618. https://doi.org/10.3390/ijerph18147618
(2) Palleja Gutierrez E; López Carranza M; Jiménez Vilches PL. Catéteres venosos de inserción periférica (PICC ): un avance en terapias intravenosas de larga permanencia. Nutr Clin Med. 2017;XI(2):114–127. https://doi.org/10.7400/NCM.2017.11.2.5053
(3) Lacostena-Pérez ME; Buesa-Escar AM; Gil-Alós AM. Complicaciones relacionadas con la inserción y el mantenimiento del catéter venoso central de acceso periférico. Enferm Intensiva. 2019;30(3):116-126. https://doi.org/10.1016/j.enfi.2018.05.002
(4) Duwadi S; Zhao Q; Budal BS. Peripherally inserted central catheters in critically ill patients – complications and its prevention: A review. Int J Nurs Sci. 2019;6(1):99-105. https://doi.org/10.1016/j.ijnss.2018.12.007
(5) Marraco-Boncompte M; Lorente-Roda BI; Echamendi-Hernández M; Yagüe-Gastón A; Martínez-Arangoa I; Lerín-Lebrero M. Incorporación de la técnica ecoguiada en la inserción periférica de vías centrales: un nuevo reto para enfermería en cuidados intensivos. Nursing. (Ed española). 2019;36(2):53-57. https://doi.org/10.1016/j.nursi.2019.03.017
(6) Al-Asadi O; Almusarhed M; Eldeeb H. Predictive risk factors of venous thromboembolism (VTE ) associated with peripherally inserted central catheters (PICC ) in ambulant solid cancer patients: Retrospective single centre cohort study. Thromb J. 2019;17(1):2. https://doi.org/10.1186/s12959-019-0191-y
(7) Corcuera Martínez MI; Aldonza Torres M; Díez Revilla AM; Maali Centeno S; Mañeru Oria A; Elizari Roncal I et al. Impact assessment following implementation of a vascular access team. J Vasc Access. 2022;23(1):135-144. https://doi.org/10.1177/1129729820984284
(8) Gorski LA; Hadaway L; Hagle ME; Broadhurst D; Simon Clare S; Tricia Kleidon T et al. Infusion Therapy. Standards of Practice. 8th Edition. Norwood: Infusion Nurses Society; 2021.
(9) O’ Grady NP; Alexander M; Burns LA; Dellinger EP; Garland J; Heard SO et al. Guidelines for the prevention of intravascular catheter-related infections, Clin Infect Dis. 2011;52(9):e162-193. https://doi.org/10.1093/cid/cir257
(10) Cortés OL; Parra YM, Torres DA; Monroy P; Malpica JC; Pérez EP et al. Evaluation of indicators of a vascular access device program led by nursing professionals in a high-complexity university hospital in Colombia. Invest Educ Enferm. 2022;40(1):e12. https://doi.org/10.17533/udea.iee.v40n1e12
(11) Estrada-Orozco K; Cantor-Cruz F; Larrota-Castillo D; Díaz-Ríos S; Ruiz-Cardozo MA. Inserción y mantenimiento del catéter venoso central: recomendaciones clínicas basadas en la evidencia. Rev Colomb Obstet Ginecol. 2020;71(2):115-162. https://doi.org/10.18597/rcog.3413
(12) Bloemen A; Daniels AM, Samyn MG; Janssen RJ, Elshof JW. Electrocardiographic-guided tip positioning technique for peripherally inserted central catheters in a Dutch teaching hospital: Feasibility and cost-effectiveness analysis in a prospective cohort study. J Vasc Access. 2018;19(6):578-584. https://doi.org/10.1177/1129729818764051
(13) Monard C; Lefèvre M; Subtil F; Piriou V; David JS. Peripherally inserted central catheter with intracavitary electrocardiogram guidance: Malposition risk factors and indications for post-procedural control. J Vasc Access. 2019;20(2):128-133. https://doi.org/10.1177/1129729818781266
(14) Yu C; Shulan L; Juan W, Ling L; Chun-Mei L. The accuracy and safety of using the electrocardiogram positioning technique in localizing the peripherally inserted central catheter tip position: A systematic review and meta-analysis. Nurs Open. 2022;9(3):1556-1563. https://doi.org/10.1002/nop2.932
(15) Silva JT; Lagares-Velasco A; Fernández-Ruiz M; González-Monterrubio G; Pérez-Cárdenas MD; Aguado JM et al. Peripherally inserted central venous catheter placed and maintained by a dedicated nursing team for the administration of antimicrobial therapy vs. another type of catheter: A retrospective case-control study. Enferm Infecc Microbiol Clin. 2020;38(9):425-430. https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0213005X20300100
(16) Souza Bomfim JM; Dos Santos Passos L; Costa da Silva J. Cateter central de inserção periférico: desafios e estratégias de enfermagem na manutenção do dispositivo. Cuidarte Enfermagem. 2017;11(1):131-137. https://doi.org/10.1016/j.eimc.2020.01.005
(17) Sá Neto JA; Silva ACSS; Vidal AR, Knupp VMM de AO; Barcia LLDC; Barreto ACM. Conhecimento de enfermeiros acerca do cateter central de inserção periférica: realidade local e desafios globais. Rev Enferm UER J. 2018;26:e33181. http://doi.org/10.12957/reuerj.2018.33181
(18) Molina Mejías P; Liébana Pamos B; Moreno Pérez Y; Arribas-Cobo P; Rodríguez Gayán P; Díaz de Argote-Cervera P. Aportación de la ecografía realizada por enfermería a la exploración del acceso vascular. Enferm Nefrol. 2017;20(3):241-245. http://doi.org/10.4321/S2254-28842017000300007
(19) Vélez P; Millán SL; Restrepo JG; Cossio A. Experiencia en el uso de catéteres centrales de inserción periférica en una institución de cuarto nivel en Colombia, 2011-2014. Rev. colomb. hematol. oncol. 2017;4(2):34. https://doi.org/10.51643/22562915.225
(20) Dawson RB. PICC Zone Insertion MethodTM (ZIMTM): A systematic approach to determine the ideal insertion site for PICC s in the upper arm. J Assoc Vasc Access. 2011;16(3):156-160. https://doi.org/10.2309/java.16-3-5
(21) Asociación Médica Mundial. Declaración de Helsinki: Principios éticos para las investigaciones médicas en seres humanos. Asociación Médica Mundial; 2024. https://www.wma.net/es/policies-post/declaracionde-helsinki-de-la-amm-principios-eticos-para-las-investigacionesmedicas-en-seres-humanos/
(22) República de Colombia. Ministerio de Salud. Resolución 8430 de 1993: por la cual se establecen las normas científicas, técnicas y administrativas para la investigación en salud. Bogotá: Ministerio de Salud ;1993 p. 1-4.
(23) Velissaris D; Karamouzos V; Lagadinou M; Pierrakos C; Marangos M. Peripheral inserted central catheter use and related infections in clinical practice: A literature update. J Clinical Med Res. 2019;11(4):237-246. https://doi.org/10.14740/jocmr3757
(24) Chopra V; Flanders SA; Saint S; Woller SC; O’Grady NP; Safdar N et al. The Michigan Appropriateness Guide for Intravenous Catheters (MAGIC ): Results from a multispecialty panel using the RAND /UCLA appropriateness method. Ann Intern Med. 2015;163(6 Supplement):S1-S40. https://doi.org/10.7326/M15-0744
(25) Chopra V; Kaatz S; Conlon A; Paje D, Grant PJ, Rogers MAM et al. The Michigan Risk Score to predict peripherally inserted central catheterassociated thrombosis. J Thromb Haemost. 2017;15(10):1951-1962. https://doi.org/10.1111/jth.13794
(26) Balsorano P; Virgili G; Villa G; Pittiruti M; Romagnoli S; De Gaudio AR et al. Peripherally inserted central catheter–related thrombosis rate in modern vascular access era—when insertion technique matters: A systematic review and meta-analysis. J Vasc Access. 2020;21(1):45-54. https://doi.org/10.1177/1129729819852203
How to Cite
VANCOUVER
ACM
ACS
APA
ABNT
Chicago
Harvard
IEEE
MLA
Turabian
Download Citation
License
Copyright (c) 2024 Erika Carolina Cruz Suárez, Adriana Milena Mejía Alarcón, Sandra Isabel Soto Arroyave, Luz Ever Díaz Monsalve, María Eugenia Hincapié Zapata

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
All articles published by Avances en Enfermería are licensed under the Creative Commons Attribution 4.0 International License. Starting 2020, we added the CC-BY-NC recognition to the license, which means anyone is allowed to copy, redistribute, remix, transmit and transform our contents with non-commercial purposes, and although new works must adequately cite the original work and source and also pursue non-commercial purposes, users do not have to license derivative works under the same terms.